De laarzen in zijn Haagse werkkamer laten zien hoezeer CDA-kamerlid Jaco Geurts nog altijd met de voeten in de klei staat. Hij zit sinds september 2012 in de Tweede Kamer, met woordvoerderschappen voor o.a. landbouw en plattelandsbeleid en krimp. Vóór zijn Kamerlidmaatschap was Jaco Geurts ondere andere varkenshouder en werkzaam als rentmeester. Zijn hart ligt dan ook nog altijd in het buitengebied. Waar iedereen voor de complexe problemen in dat buitengebied naar Den Haag kijkt, draait Jaco Geurts het liever om: ‘We moeten de vraagstukken die er leven oplossen bij de mensen die het betreft. Daar hebben we alle direct betrokkenen bij nodig: agrariërs, gemeenten en ja, ook makelaars in het buitengebied. Want het roer moet echt om.’
Aangezien agrariërs niet heel vaak naar Den Haag komen en aangezien een rustig gesprek lastig is als ze dat wèl doen, gaat CDA-kamerlid Jaco Geurts graag naar hen. En wat hij daar hoort, verontrust hem in hoge mate. “Onzekerheid. Dat is het woord dat ik steeds weer terughoor, in alle verhalen. Op zich hoort onzekerheid bij ondernemen en dus ook bij het leven van de agrariër. Alleen, die onzekerheid is nu tot ongekende hoogte gestegen. Al te vaak adviseren ouders hun kinderen in het agrarische bedrijf: “Ga iets anders doen, dit heeft geen toekomst meer.” Die beweging gaat ons land in hoge mate schade opleveren, we mogen dat niet zomaar laten gebeuren. De kernvraag is wat mij betreft: hoe gaan we alle soms tegenstrijdige belangen van alle spelers in dit vraagstuk tegen elkaar afwegen? Die tegenstrijdige belangen hebben alles te maken met een steeds groter wordend gebrek aan ruimte. Allerlei partijen kijken verlekkerd naar landbouwpercelen, want daar kun je wat mee. Zie de ongebreidelde groei van logistieke centra door de opkomst van internet, de ‘verdozing’ van het buitengebied. Die kosten veel hectares en leveren weinig hoogwaardige werkgelegenheid op. Ik zie dat met lede ogen aan. Daar komt bij dat we voor een enorme bouwopgave staan, waar moeten we dat allemaal realiseren? Ik hoor bij dat alles te snel de oplossing: “Laat de agrariërs maar een beetje inschikken en opschuiven.” (Red: deze week stelde coalitiepartner LPF Westland van die gemeente letterlijk: “We kunnen best wat kassen opofferen voor woningbouw.”) Dat is niet de weg. Dan leg je de rekening volledig neer bij één groep en het schaadt onze voedselzekerheid. Terwijl: we moeten zoeken naar een oplossing die voor alle partijen optimaal is en we moeten dat doen in een tempo dat iedereen kan bijhouden, zeker de agrariërs.”
Omgeving onder druk
Het zoeken naar een optimale ruimtelijke ordening in ons land speelt al jaren, zo weet Jaco Geurts als geen ander. ‘Jaren geleden is het reconstructiebeleid ingezet, dat als de oplossing werd gezien om natuur te beschermen en dierziekte te bestrijden. De landelijke politiek vond het toen wenselijk dat bedrijven in afgebakende gebieden bij elkaar gezet werden. Inmiddels vinden we dat er daardoor te veel druk op de lokale leefomgeving is ontstaan. Het geeft voor mij aan dat we in elk geval af moeten van het zoeken naar een oplossing vanuit alleen de landelijke politiek voor lokale vraagstukken. Ik zie liever dat lokale betrokkenen samen op zoek gaan naar een optimale indeling, waarin je èn woningbouw èn industrie èn de agrarische sector meeneemt. Daar ligt een rol voor agrariërs: ga je slimmer organiseren, het is nu veelal te versnipperd. Daar ligt een rol voor makelaars: wat vind jij dat er in jouw werkgebied speelt, wat kan en moet er anders? Ga samen op zoek naar maatwerk, in plaats van hopen dat het heil uit Den Haag komt. Want wij kunnen wel grote lijnen uitzetten, maar dat proces gaat langzaam. Kijk maar naar het huidige stikstofprobleem. Het heeft vijf jaar geduurd voordat de Programmatische Aanpak Stikstof, die al ver vóór de huidige discussie speelde, in beweging kwam. Dan kun je niet verwachten dat we de actuele problematiek in vijf maanden centraal opgelost hebben.’
Activiteiten samenvoegen
Onder druk wordt alles vloeibaar en zo verandert nu onder de druk van de huidige complexe vraagstukken ook het denken over een optimale inrichting van ons land. Jaco Geurts: “We zijn er in de afgelopen 75 jaar naartoe gegroeid dat alle menselijke activiteiten in ons land gescheiden moeten zijn. Wonen daar, industrie hier, natuur en landbouw weer elders, het is allemaal keurig in stukjes opgeknipt. En: het is allemaal met wet- en regelgeving dichtgespijkerd. Onlangs voerde ik een interessante discussie met het Planbureau voor de Leefomgeving, PBL. Daar kwam de gedachte op tafel om het leidende principe van functiescheiding los te laten. Dus: eerst denken vanuit mengen, dan doordenken naar meekoppelkansen en dan pas scheiden. We zijn helemaal ingesteld op de gedachte: “Bij een agrarische activiteit kun je niet wonen.” Vroeger deed men niet anders. Nu weet ik ook wel, de agrarische bedrijven van nu zijn niet die van 75 jaar geleden. Maar toch, het gaat om het conceptuele denken. Ik voel wel wat voor die menging zoals we ook met plattelandswoningen hebben geprobeerd, maar onze wet- en regelgeving is daar totaal niet op ingericht. Dat zet het denken op slot en we moeten dat weer openbreken. We zien dat al een beetje gebeuren, nu woningen in agrarisch gebied vrijkomen. Gemeenten gaan daar al losser om met vrijkomende agrarische gebouwen. We moeten wel anders gaan denken, want ook door de energietransitie gaat ons land er anders uitzien. Die strikte scheiding heeft ons ver gebracht, maar hebben we het niet te ver doorgevoerd? Die discussie is volgens mij nog maar net begonnen.”
Denk mee!
Discussieer mee over de denkrichting van CDA-kamerlid Jaco Geurts. Hoe verhoudt die zich volgens u tot de mening van o.a. oud-minister Cees Veerman en WUR-voorzitter Louise Fresco die in elk geval landbouw en natuur strikt willen scheiden? Praat mee op LinkedIn.
