Om woningzoekenden meer kans te geven op een betaalbare koopwoning, kunnen gemeenten vanaf 1 januari 2022 een opkoopbescherming invoeren. Rotterdam is de eerste stad dit deze wet heeft ingevoerd, verschillende steden zijn bezig met het uitwerken van hun plannen hiervoor waaronder Utrecht. Welke nieuwe regels gaan er gelden in de Domstad?
Het verbod houdt in dat de woning voor vier jaar na aankoop niet verhuurd mag worden (met uitzondering van verhuur aan eerste- en tweedegraads familie, verhuur van bedrijfswoningen en huisbewaring voor maximaal 12 maanden). Dit verbod gaat gelden voor alle woningen met een WOZ-waarde van €440.000,- of lager, op basis van de prijspeiling van het jaar ervoor.
Utrecht kiest voor een hoge grens waar 60% van de Utrechtse woningvoorraad onder valt. Bij de grensbepaling is onder andere gekeken naar de bestedingsruimte en transacties van koopstarters, een mogelijk waterbedeffect en in welk segment investeerders het meest actief en geïnteresseerd zijn.
Om de opkoopbescherming in te voeren, is het nodig om de Huisvestingsverordening Regio Utrecht 2019 aan te passen. Als de raad in maart instemt, gaat vanaf half maart het verbod gelden voor de hele stad om een woning met een WOZ-waarde tot en met € 440.000, – na aankoop te verhuren.
Wethouder Kees Diepeveen: “We willen dat mensen die zélf in een koopwoning willen wonen, een plek in Utrecht kunnen vinden. Momenteel is dat een forse uitdaging in onze stad, waar een deel van de schaarse voorraad ook nog wordt opgekocht door particuliere beleggers. Dat leidt tot meer schaarste en stijgende woningprijzen. We grijpen dan ook alle middelen aan om deze druk te verlichten.”
Naast de invoering van de opkoopbescherming stelt het college voor om het percentage te verloten woningen te verlagen naar maximaal 10% van de vrijkomende sociale huurwoningen in de gemeente Utrecht per jaar.
Ook is er gehoor gegeven aan de wens van de raad om het delen van een woning met maximaal 3 personen makkelijker te maken door middel van een lichtere vergunning voor het omzetten van woonruimtes. Samen met de opkoopbescherming hoopt het college met deze wijzigingen te zorgen dat huisvesting in de stad weer toegankelijker wordt.
Onlangs hebben verschillende steden aangegeven gebruik te maken van de wet Opkoopbescherming of zijn bezig de afspraken vast te leggen, maar de voorwaarden verschillen nogal. Een klein overzicht:
Rotterdam: de Maasstad is de eerste gemeente in Nederland die de maatregel gaat invoeren. De opkoopbescherming geldt voor woningen in het lage en midden segment (met een WOZ-waarde tot € 355.000) en gaat in per 1 januari 2022.
Eindhoven: in januari 2022 bespreekt de Eindhovense gemeenteraad de invoering van de opkoopbescherming in de stad. Het streven is om de regeling in het voorjaar van 2022 in te voeren. In Eindhoven wordt de regeling toegepast op recent aangekochte en bestaande koopwoningen met een WOZ-waarde tot € 350.000.
Den Haag: in de Hofstad moet de Raad er nog over stemmen, maar als zij akkoord gaan dan gaat per 1 maart 2022 de opkoopbescherming gelden voor de hele stad. Het gaat om alle woningen in Den Haag met een WOZ-waarde tot en met € 355.000,-.
Amsterdam: de hoofstad is voornemens dat opkoopbescherming gaat gelden voor de gehele stad voor koopwoningen met een WOZ-waarde tot en met € 512.000. In februari 2022 wordt het voorstel behandeld in de gemeenteraad.
Haarlem: de opkoopbescherming geldt voor alle koopwoningen met een WOZ-waarde tot € 389.000 en gaat in per 1 februari 2022.
Amstelveen: Als de gemeenteraad akkoord gaat geldt het verbod voor alle koopwoningen met een WOZ-waarde tot € 411.000. De regeling gaat waarschijnlijk vanaf juni 2022 van start. Een halfjaar na de invoering wordt in Amstelveen geëvalueerd of het bedrag eventueel aangepast moet worden vanwege een mogelijk waterbedeffect vanuit de regio.
Behalve met een opkoopbescherming voor bestaande woningen zijn gemeenten ook bezig met een zelfbewoningsplicht voor nieuwbouwhuizen. Uit een enquête van de Volkskrant blijkt dat meer dan 130 gemeenten met een zelfbewoningsplicht willen voorkomen dat nieuwbouwhuizen in handen vallen van beleggers die de koopwoningen omzetten in huurhuizen.
