De totale ingebruikname van kantoorruimte door huurders en eigenaren is sinds 1 januari van dit jaar 615.000 m2, meldt Cushman & Wakefield. De vastgoedadviseur voorziet dat dit zal doorstijgen naar circa 1 miljoen m2 tegen het einde van het jaar. Maar wanneer is de markt volledig hersteld?
Het herstel van de kantorenmarkt werd in de eerste twee kwartalen van dit jaar ingezet en zet ook in het derde kwartaal zichtbaar door. Het draait daarbij om kleinere kantoorgebruikers en bedrijven in de techsector evenals grotere corporate organisaties. Ook zakelijke dienstverleners en industrie, handel- en transportondernemingen hebben weer meters opgenomen. Deze sectoren hebben een toegenomen aandeel in de kantorenopname van respectievelijk 29% en 25%.
Deze stijging wordt veroorzaakt door hele grote transacties, zoals die van juridische dienstverleners De Brauw (18.000 m2) en DLA Piper (7.000 m2) op de Zuidas, en meerdere middelgrote transacties die in het hele land zijn geregistreerd. Dit is niet in alle sectoren het geval. Het aandeel van de financiële dienstverlening in de kantorenopname liep verder terug terwijl ook de overheid en andere non-profit instellingen ten opzichte van vorig jaar een stap terug deden.
Jan Verhaegh, Head of Office Consultancy bij C&W: “De periode van thuiswerken en de mate waarin dit een blijvend aspect zal zijn, in combinatie met een nieuwe functie van het kantoor, worden momenteel in kaart gebracht maar is nog niet overal uitgekristalliseerd. Wij zien vooral een trend richting ander gebruik van het kantoor in plaats van een trend naar minder kantoor. Het kantoor blijft de primaire hub om samen met collega’s en klanten te werken. Dat vertaalt zich dit jaar in een toenemende vraag.”
Ongeveer 51% van de totale ingebruikname van kantoorruimte in 2021 vond plaats in de vijf grote steden (G5). Het aandeel van de G5 in de totale Nederlandse ingebruikname ligt daarmee op een opmerkelijk hoger niveau dan in 2020 (44%) en is weer in lijn met het langjarig gemiddelde.
Amsterdam heeft dit jaar met 25% een belangrijk aandeel in de Nederlandse kantorenopname als gevolg van beschikbaar gekomen nieuwbouw. De toename van het aanbod heeft vooral in Amsterdam in belangrijke mate de nieuwe, hogere verhuisdynamiek mogelijk gemaakt.
De relatief ruime marktsituatie in Rotterdam maakt een vergelijkbare opnameontwikkeling met die van Amsterdam mogelijk. De kantorenmarkt in de havenstad zag vorig jaar de opname slechts licht terugvallen (-3% t.o.v. 2019) doordat er in vergelijking met de andere grote steden, relatief veel kantoorruimte beschikbaar was. Het huidige aandeel van Rotterdam (13%) in de totale landelijke kantooropname is sinds 2007 niet zo hoog geweest.
Nog steeds koerst de totale ingebruikname van kantoren in heel Nederland over 2021 naar een niveau rondom de 1 miljoen m2. Deze verwachting is gebaseerd op devraag van kantoorgebruikers die nog in 2021 een nieuwe huurovereenkomst willen sluiten. Deze groep heeft vanwege expirerende huurcontracten hun huisvestingstraject weer opnieuw gestart.
Op basis van de totale zoekvraag die in heel Nederland momenteel 400.000 m2 omvat, verwacht C&W een opname tot het eind van het jaar binnen de bandbreedte van het vijfjaargemiddelde (1,1 miljoen m2). Volledig herstel van kantooropname tot op pre-COVID niveau wordt door de adviseur verwacht in 2023, mits er sprake is van een gezonde aanbodsituatie op de kantorenmarkt.
