Er is al vaker onderzoek gedaan naar discriminatie op de woningmarkt in onder andere Amsterdam en Den Haag. Maar nog niet eerder werd de situatie in heel Zuid-Holland onder de loep genomen. Uit het onderzoek van RIGO blijkt dat circa 10 op de 100 zoekers discriminatie ervaren.
Het onderzoek heeft gekeken naar de mate waarin de Zuid-Hollandse woningmarkt zowel voor potentiële huurders als voor kopers niet of minder toegankelijk is als gevolg van discriminatie. Zowel aanbieders, (zoals verhuurders, hypotheekverstrekkers en verkopers) als afnemers (particuliere huurders, huurders in de sociale woningbouwsector en kopers) komt in het onderzoek aan bod.
Tien op de honderd zoekers ervaren discriminatie
Op basis van de RIGO-enquête kan gesteld worden dat de ervaren discriminatie geldt voor circa tien op elke honderd zoekers. Deze zoekers hebben een incident meegemaakt dat gekoppeld kan worden aan een onderscheidend kenmerk van de zoekers.
Uit de enquête blijkt dat de verklaringen voor de ervaren discriminatie liggen aan leeftijd, afkomst en geslacht. Significant minder worden religie, seksuele oriëntatie en handicap genoemd. Uit het onderzoek, op basis van steekproefaantallen, blijkt dat er geen significant verschil zit tussen ervaringen in de sectoren koop, corporatie en de particuliere huur.
Jongeren tot 30 jaar, mannen en met name mensen met een migratieachtergrond zeggen significant vaker zonder twijfel een ervaring van discriminatie te hebben gehad. Zoekers met een migratieachtergrond melden zeven maal zo vaak dat hun achtergrond de oorzaak is (34% tegen 5% bij zoekers zonder migratieachtergrond).
Aanbieders erkennen discriminatie
Uit groepsinterviews met aanbieders op de woningmarkt blijkt dat aanbieders het bestaan van discriminatie op de woningmarkt erkennen, maar ze stellen ook dat de schijn van discriminatie kan ontstaan waar transparantie richting de woningzoekende ontbreekt. Ook geldt dat ‘geoorloofd’ onderscheid (naar bijvoorbeeld leeftijd) vaak ingebed zit in systemen op de woningmarkt, bijvoorbeeld wat betreft de hypotheekverstrekking, of in de toewijzingsregels van corporaties.
Het belang van transparantie
De oplossing moet volgens de onderzoekers dan ook eerder worden gezocht in systemen die discriminatie ‘aan de voorkant’ voorkomen dan in meldingssystemen. Kernthema daarbij is het zo transparant mogelijk maken van de selectiemethoden van aanbieders. Vooral bij de particuliere huur liggen hier kansen.
Concreet kan er bijvoorbeeld gedacht worden aan het opzetten van een woonruimteverdeelsysteem in de particuliere huursector, of aansluiting van de particuliere verhuur bij bijvoorbeeld het bestaande WoningNet.
